Publicatie: 23 juni 2023

Erfenis regelen

Vraag direct jouw bod aan

Erfenis regelen

Bij het overlijden van dierbaren komt er veel op je af en er moet veel geregeld worden. In deze vaak emotionele tijd is het belangrijk dat je precies weet waar je aan toe bent en hoe je het moet regelen. Een van de dingen die geregeld moet worden is de erfenis. In veel gevallen is het behoorlijk complex en blijkt het een hele opgave. Lees hier alles over wat je als erfgenamen moet regelen bij een erfenis.

Wat valt onder de erfenis?

Onder de erfenis vallen de bezittingen en schulden die worden nagelaten door een overledene. Het is mogelijk dat niet alles onder de erfenis valt, aangezien anders bepaald kan worden in een testament. Over het algemeen vallen de volgende zaken onder de erfenis:

  • Bezittingen
    Denk hierbij aan geld, beleggingen, woning, kleding, sieraden, kunst, auto en de inboedel van de woning.

  • Schulden
    Denk hierbij aan hypotheekschuld, BKR-schulden, openstaande facturen, vorderingen op creditcards, schenking op papier en verschuldigde belastingen.

Moet je een erfenis accepteren?

Het is niet verplicht om een erfenis te accepteren. Zeker in zaken waarbij er meer schuld dan bezit is, kan het niet wenselijk zijn om de erfenis te accepteren. Er zijn drie opties met betrekking tot het aanvaarden van een erfenis:

  1. Zuivere aanvaarding
    Hierbij accepteer je zowel de bezittingen als de schulden van de overledene. Je bent persoonlijk aansprakelijk voor eventuele schulden die de overledene heeft achtergelaten. Bij zuivere aanvaarding kun je geen afstand meer doen van de erfenis.

  2. Beneficiaire aanvaarding
    In dit geval ben je alleen aansprakelijk voor de schulden tot het bedrag van de bezittingen in de erfenis. Als de schulden groter zijn dan de bezittingen, dan ben je niet persoonlijk aansprakelijk voor het verschil.

  3. Verwerping
    Door de erfenis niet te aanvaarden neem je geen deel aan de erfenis en ben je niet verantwoordelijk voor de schulden en bezittingen van de overledene. De erfenis wordt dan behandeld alsof je nooit erfgenaam bent geweest. Je kunt ook een deel van de erfenis verwerpen.

Wie regelt de erfenis?

De erfgenamen samen moeten de afhandeling van de erfenis regelen. Het is ook mogelijk om hiervoor iemand in te schakelen, zoals een notaris. Misschien is er in het testament wel een executeur benoemd. In dat geval regelt de executeur de erfenis volgens het testament. Het is dus belangrijk om te controleren of de overledene een testament heeft laten opstellen. Samen met de erfgenamen moet je bepalen of jullie de nalatenschap regelen met of zonder notaris. Het is aan te raden het door een notaris te laten regelen om eventuele familieruzies te voorkomen. De afhandeling van een erfenis kan per situatie verschillen. Het is dan ook aan te raden om juridisch advies in te winnen.

Wie zijn de erfgenamen?

Er zijn verschillende manieren om te achterhalen wie de erfgenamen zijn:

  • Testament
    In het testament staat precies wie de erfgenamen zijn en hoe de erfenis wordt verdeeld. Het is belangrijk om te controleren of er een testament is. Niet in alle gevallen heeft de overledene een testament op laten stellen.

  • Executeur
    In het testament kan een executeur benoemd zijn. De executeur regelt dan de afwikkeling van de nalatenschap. Als er een executeur is benoemd in het testament, dan weet diegene ook wie de erfgenamen zijn.

  • Gemeente
    De gemeente kan in sommige gevallen informatie verstrekken over de erfgenamen van een overledene. In het archief van de gemeente is soms te vinden of er een testament is opgesteld en bij welke notaris die dan in bewaring is.

  • Notaris
    Een notaris kan helpen bij het vaststellen van de erfgenamen. Mocht er geen testament zijn, dan zal de erfenis verdeeld worden op basis van bepalingen in de wet. De notaris dient een verklaring van erfrecht op te stellen.

Stappenplan erfenis regelen

Bij een erfenis zijn er verschillende zaken die geregeld moeten worden. Er zijn een aantal belangrijke stappen die doorlopen moeten worden:

  1. Overlijden melden
    Het overlijden van een persoon moet worden gemeld bij de burgerlijke stand van de gemeente waarin het overlijden heeft plaatsgevonden. Een overlijdensakte is nodig om de overledene te mogen begraven of cremeren.

  2. Uitvaart regelen
    Na het overlijden is de familie vaak erg druk met het regelen van de uitvaart of begrafenis. Zaken als de locatie, het opstellen van de rouwadvertentie en het verzorgen van de benodigde documenten.

  3. Erfgenamen vaststellen
    Als er een testament is opgesteld door de overledene, dan staat daar in wie de erfgenamen zijn. In het Centraal Testamentenregister (CTR) kun je controleren of de overledene een testament heeft laten opstellen. Als er geen testament aanwezig is, kan een notaris helpen bij het vaststellen van de erfgenamen. In dat geval is bij wet bepaald wie de erfgenamen zijn.

  4. Verklaring van erfrecht
    In de meeste gevallen is een verklaring van erfrecht nodig om toegang te krijgen tot de bankrekeningen en andere financiële zaken van de overledene. Een notaris kan een verklaring van erfrecht opstellen.

  5. Waarde van de erfenis berekenen
    Maak een overzicht van alle bezittingen en schulden van de overledene. De waarde van de erfenis is te berekenen door de schulden van de bezittingen af te halen. Over deze waarde moeten de erfgenamen erfbelasting betalen.

  6. Schulden afhandelen
    Betaal openstaande rekeningen en schulden van de overledene. Doe goed onderzoek naar mogelijke schulden, zodat alles netjes afgehandeld kan worden.

  7. Contracten opzeggen
    Zeg contracten op die op naam van de overledene staan, zoals huurcontracten, telefoonabonnementen, lidmaatschappen, verzekeringen en nutsvoorzieningen. Het is belangrijk om alle partijen in te lichten van het overlijden.

  8. Aangifte erfbelasting
    Als erfgenaam moet je aangifte erfbelasting doen. Er moet namelijk erfbelasting betaald worden over de waarde van de erfenis. Een belastingadviseur kan je hierbij helpen.

  9. Erfenis verdelen
    De verdeling van deerfenis staat benoemdin het testament. Mocht e r geen testament aanwezig zijn, dan wordt de erfenis op basis van bepalingen in de wet verdeeld onder de erfgenamen. Spullen moeten in goed overleg verdeeld worden.

  10. Afhandeling nalatenschap
    Alles moet eerlijk verdeeld zijn en alle zaken rondom de overledene moeten geregeld zijn. Ook de administratieve zaken moeten afgerond worden en eventuele bankrekeningen moeten gesloten worden.

Tarieven erfbelasting

Over de nalatenschap moet erfbelasting betaald worden. Hiervoor moet je als erfgenaam aangifte ‘erfbelasting’ doen bij de Belastingdienst. De hoogte van de erfbelasting hangt af van je relatie tot de overledene. Hieronder staan de tarieven die gelden voor 2023:

Waarde van de erfenis Partner en kind Kleinkinderen en verdere afstammelingen Overige erfgenamen zoals broer, zus of ouders
€0 - €138.641 10% 18% 30%
€138.642 en meer 20% 36% 40%

Vrijstelling erfbelasting

De volgende vrijstellingen gelden voor 2023:

  • Echtgenoot, geregistreerd partner of samenwonend partner €723.526

  • Kind, pleeg-, stief- of kleinkind €22.918

  • Kind met beperking €68.740

  • Ouder €54.270

  • Andere erfgenaam (broer, zus of achterkleinkind) €2.418

Begrippen bij een erfenis

  • Testament
    Een testament is een juridisch document waarin de verdeling van de nalatenschap na overlijden vastgelegd kan worden. Een testament kan opgesteld worden door een notaris.

  • Codicil
    Een codicil is een aanvulling op een testament. Het wordt gebruikt om specifieke persoonlijke bezittingen of zaken te verdelen na het overlijden, zoals specifieke sieraden of bepaalde kunst. Een codicil kan niet gebruikt worden voor de verdeling van geld of onroerend goed.

  • Legaat
    Een legaat is een bepaling in een testament waarbij een specifiek goed (bijvoorbeeld geld, onroerend goed of juwelen) wordt nagelaten aan een specifieke persoon of organisatie.

  • Executeur
    In het testament kan iemand worden aangewezen die bepaalde zaken mag regelen. Dat noem je een executeur. De executeur kan de afwikkeling van de nalatenschap uitvoeren.

Het afhandelen van een erfenis kan complex en zeer emotioneel zijn. Het is dan ook verstandig om hiervoor een notaris in te schakelen. Echter is het niet verplicht om een notaris hiervoor in te schakelen en kun je gezamenlijk met alle erfgenamen de erfenis ook zelf regelen. Er moet uiteindelijk erfbelasting betaald worden over de waarde van de erfenis. De waarde van de erfenis is te berekenen door alle schulden van de bezittingen af te halen. Als de totale schuld hoger is dan het totale bezit, kan het wenselijk zijn om de erfenis te verwerpen. Laat je altijd adviseren als erfgenaam om problemen te voorkomen.

Een woning uit erfenis verkopen? Wij denken graag met u mee. Meld de woning aan via de website en wij nemen zo snel mogelijk contact met u op.